Trzeba więc zdobywać podstawy do obiektywnej i skutecznej samokontroli. Tymi podstawami najczęściej są: bezpośredni pozytywny przykład osoby o dużej wiedzy i autorytecie, specjalnie skonstruowane zestawy pytań i inne metody samokontroli.

Pisanie wierszy, a potem zachęcenie ich do czytania to tak naprawde przelewanie naszych uczuć i emocji oraz obserwacji z otaczającego nas świata. Tak naprawde możemy pisać o wszystkim, co sprawia nam przyjemność, co nas zasmuca i daje upust naszym emocjom. Jeżeli chcemy zacząć pisac jakiekolwiek wiersze, najpierw musimy przeczytac dużo innej poezji i zobaczyć jak to naprawdę wygląda. Każdy kto zaczynał pisać jakieś wiersze, zaczynał od przeczytania wierszy innego autora. Wiersze zazwyczaj są krotkie, ponieważ nie ma potrzeby rozpisywania się na kilka kartek, ponieważ lepiej się czyta wiersze krótkie i zwięzłe. Nasz wiersz może powstać ze strzępków zdań, któte zapisujemy gdzieś na kartkach, w notesiku czy ze zlepku naszych myśli i odczuć zapisanych szybko na kolanie...

Człowiek dorosły w procesie samokształcenia najczęściej korzysta z podręczników. Przez „podręcznik” rozumie się książkę służącą do uczenia się określonego przedmiotu nauczania w szkole, na kursie bądź na studiach i zawierającą systematyczny kurs wiedzy z zakresu tego przedmiotu. Wyodrębnia się cztery rodzaje podręczników:

Notowanie podczas słuchania wykładu przyczynia się do lepszego przyswojenia treści wykładu i do uwolnienia pamięci od nadmiernego ciężaru nowej waedzy. Notować trzeba starannie. Zapis ntusi być wierny w stosunku do treści wykładu i inteneji wykładowcy. Musi być czytelny (oczywiście dla notującego) i graficznie przejrzysty.

Jeżeli chcemy utrzymać nasz umysł w dobrej kondycji, a przy tym zapobiec dolegliwościom związanym z procesem starzenia się, to musimy poznac kilka metod które mogą nam w tym pomóc. Metody te pozwolą nam dobrze stymulować nasz mózg, pomoga w nauce, pozwolą na lepsza koncentrację, byc nbardziej inteligientnym oraz dłużej żyć. Po pierwsze należy dużo czytać książek, dlatego, iż czytanie jest pokarmem dla naszego umysłu.Jest to najlepsza rzecz jaką możemy zrobić dla siebie jak i również dla naszego mózgu. Zaczynając, czytajmy jedną książkę miesięcznie, potem zwiększajmy liczbe do dwóch a poźniej nawet możemy czytać po trzy takie książki w miesiącu...

Z moich obserwacji wynika, że szczególne trudności występują u samouków ze stosowaniem przez nich praw ogólnych. Pomijam fakty, kiedy ich treść nie została należycie zrozumiana, kiedy mieszają pojęcia na skutek niezbyt dokładnego ich zróżnicowania czy też słabego zapamiętania. Często jednak są takie sytuacje, gdy samouk zna treść praw, a nie umie ich zastosować w praktycznej sytuacji życiowej.

Dyskusja to uporządkowana rozmowa kilku lub kilkunastu osób dotycząca znanego im wszystkim zagadnienia teoretycznego lub praktycznego. Podczas dyskusji, w której biorą udział wybitni specjaliści można się wiele nauczyć. Dyskusja działa stymulująco na myślenie, skłania do prezentowania własnych rozwiązań.

Dzisiaj – stwierdza S. Mika – „nie traktuje się pamięci jako jednej z władz umysłu. Jeśli posługujemy się nadal terminem pamięć, to raczej używamy go jako skrótu oznaczającego szereg bardzo złożonych procesów. Dawniej sądzono, że istnieje jedna pamięć, obecnie uważa się, że mamy co najmniej trzy rodzaje pamięci (procesów pamięciowych), które-jak sądzą niektórzy współcześni psychologowie – są ze sobą powiązane” 26.

Niewłaściwe rozumienie pojęć powoduje istotne trudności w uczeniu się, w zdobywaniu nowej wiedzy i najczęściej występuje wówczas, gdy np.:

Również telewizor jest poważną przeszkodą w efektywnym uczeniu się. Po pierwsze prowokuje do spoglądania na ekran: po drugie – fonia daje te same efekty co radio, po trzecie – refleksy zmiany barwy lub natężenia światła utrudniają koncentrację uwagi. A przecież bez koncentracji uwagi nie można sprawnie pracować umysłowo. Im silniejsza koncentracja, tym szybciej i efektywniej zapamiętuje się materiał, rozwiązuje zadania, czyta i pisze.

Inny typ notatki stanowią schematy i zestawienia tabelaryczne poznanych treści, pojęć, tez i ich wzajemnych stosunków'. Tego rodzaju notatki stosuje się rzadko, mimo że są bardzo użyteczne, zwłaszcza diu tych, którzy' mają rozwiniętą pamięć wzrokową i orientację przestrzenną.