KORZYSTANIE Z DYSKUSJI

Aby dyskusja przyniosła założone efekty, strony dyskutujące muszą spełnić kilka warunków, przede wszystkim zaś:

– przestrzegać kolejności w zabieraniu głosu, nie przerywać mówiącemu, nie przeszkadzać mu mimiką:

– przed zabraniem głosu starannie przemyśleć treść wypowiedzi: należy mówić zwięźle, jasno, według planu:

– za punkt wyjścia w polemice uznać problem, a nie osobę, która wypowiada poglądy:

– uwydatnić logiczną strukturę swej wypowiedzi (po pierwsze, po drugie…), na zakończenie krótko podsumować wypowiedź:

– zabierać głos tylko w sprawach dotyczących tematu dyskusji:

– uwzględnić prawo innych do głosu:

– nie podkreślać zbytnio swych osiągnięć, wartości, dorobku zawodowego:

– nie powtarzać tego, co powiedzieli już przedmówcy.

Na czym polega aktywne uczestnictwo w dyskusji? Przede wszystkim polega na aktywnym słuchaniu i wypowiadaniu swojego zdania (sądu). Warunki aktywnego słuchania są następujące:

– skupienie uwagi, w czym pomocne są staranne przygotowanie się do lematu dyskusji i właściwa selekcja tego, czego się słucha, czyli koncentracja uwagi na istotnych problemach poszczególnych wypowiedzi:

– nastawienie psychiczne, chęć dobrego (i właściwego) zrozumienia tego, co mówca chciał powiedzieć, wnikanie w intencję wypowiedzi dyskutantów:

– umiejętne notowanie.

Oprócz aktywnego słuchania o powodzeniu dyskusji decyduje umiejętność dyskutowania, która polega na:

– posługiwaniu się w wypowiedzi terminami o ustalonym znaczeniu: terminy niejednoznaczne należy uściślić w celu uniknięcia nieporozumień:

– dostatecznym uzasadnianiu podawanych tez, posługiwaniu się przekonującymi argumentami:

– zachowaniu wiernego, dokładnego opisu przy podawaniu faktów i zjawisk:

– ostrożnym formułowaniu uogólnień, by nie wydać zbyt pochopnych sądów, nie opartych na dostatecznych podstawach.

Elementem aktywnego słuchania i udziału w dyskusji jest jej umiejętne notowanie. Notowanie dyskusji powinno być elastyczne i oszczędne, nie wszystkie bowiem wypowiedzi warlo notować. Co więc należy notować? Notujemy przede wszystkim nazwiska dyskutantów i główne tezy ich wypowiedzi, argumenty i przykłady, którymi swoje twierdzenia wspierają. Ważne jest także notowanie pytań i problemów', i to niekoniecznie tylko tych, które zostały rozstrzygnięte. Notować należy także pytania własne, które nam się nasuną, gdy słuchamy wypowiedzi innych.

Notować należy skrótami. Nie dlatego, by zanotować jak najwięcej, lecz by zanotować jak najmniej. Notowanie w dyskusji ma być tylko czynnością pomocniczą, marginesową i nie powinno odrywać nas od lego, co najważniejsze – od dyskutowania.

Notatki z dyskusji należy zachować i włączyć do swojego archiwum samokształceniowego. Mogą się one przydać przy pisaniu referatów, budowaniu wypowiedzi czy też przy przygotowywaniu się do egzaminu końcowego w szkole, uczelni bądź na kursie.