KSIĄŻKI

Książki są i jeszcze przez długie lala pozostaną najważniejszymi źródłami samokształcenia. Uprzywilejowana pozycja książek wśród innych źródeł samokształcenia wynika z tego, żc są – dotychczas – powszechnie dostępne, że można z nich korzystać w każdej chwili. Wśród wspaniałych w dobie współczesnej wynalazków technicznych, książka bez wątpienia pozostaje najprostszym narzędziem łączności z innymi ludźmi, ze światem. Wzbogaca nasze życie i ciągle, wc współzawodnictwie z innymi środkami przekazu, odnosi zwycięstwo.

Książki, po które najczęściej sięgają uprawiający samokształcenie to: podręczniki, skrypty, opracowania popularnonaukowe. Wszystkie książki przekazują – w zależności od swojego charakteru – poznawcze, moralne i estetyczne treści.

Z pojęciem książki łączy się sprawa rozróżnienia wydawnictw zwartych (które stanowią zamkniętą całość pod względem wydawniczo-drukarskim), od wydawnictw ciągłych. Do wydawnictw ciągłych należą:

– wydawnictwa periodyczne, czyli czasopisma ukazujące się w ustalonych odstępach czasu (tygodniki, dwutygodniki, miesięczniki, kwartalniki, roczniki ilp.):

– wydawnictwa seryjne, np. seria „Biblioteka Problemów” lub „Biblioteka Kształcenia Zawodowego”, w których tytuły poszczególnych książek stanowią odrębne pojedyncze dzieła, ale wchodzą w skład danej serii:

– wydawnictwa zbiorowe ciągle, wychodzące pod wspólnym tytułem, przy czym poszczególne części (łomy) mogą zawierać odrębne opracowania (np. „Studia Pedagogiczne”, „Studia Socjologiczne” itp,).

– Każda książka ma swoją wewnętrzną strukturę, na którą składają się:

– teksty wprowadzające, które zawierają informacje ogólne o dziele lub autorze, albo charakteryzują dzieło lub autora (np. przedmowa, wstęp, życiorys autora, dedykacja, motto, posłować):

– tekst główny:

– materiał} uzupełniające tekst główny (np. przypisy, ilustracje, tabele, załączniki, bibliografia):

– materiały informacyjno-pumocnicze (np. słowmik użytych terminów, indeksy, wykaz skrótów, wykaz ilustracji, wykaz tablic, spis treści).

Znajomość wewnętrznej struktury książki znacznie ułatwia jej wykorzystanie w pracy samokształceniowej. Oprócz struktury wewnętrznej każda książka ma tzw, „cechy wydawnicze”, do których należą:

– okładka, obwoluta, opaska informacyjna:

– format (szerokość i wysokość):

– objętość w arkuszach wydawniczych i drukarskich:

– tytulatura zawierająca następujące elementy: nazwisko autora (współautorów), nazwisko tłumacza (jeśli książka jest tłumaczona z języka obcego), nazwisko autora przedmowy, tytuł lub niekiedy podtytuł, adres wydawniczy (miejsce, rok wydania, nazwa wydawcy):

– metryczka drukarska (adres wydawniczy, kolejność wydania, wysokość nakładu, data rozpoczęcia i zakończenia druku itp.).

Ze względu na sposób opracowania i przeznaczenie całość piśmiennictwa możemy podzielić na następujące grupy:

– 1) teksty źródłowe:

– 2) prace naukowe (np. monografie, biografie, zarysy, przyczynki, dysertacje):

– 3) podręczniki akademickie:

– 4) podręczniki szkolne:

– 5) prace popularnonaukowe (tj, prace omawiające w przystępnej formie zagadnienia naukowe, dostosowane do potrzeb i poziomu różnych kręgów czytelniczych):

– 6) wydawnictwa informacyjne (bibliografie, encyklopedie, słowniki):

– 7) wydawnictwa praktyczno-użytkowe (poradniki, przewodniki, informato ry):

– 8) literatura piękna dla dorosłych i dzieci:

– 9) publicystyka (tj. piśmiennictwo poświęcone aktualnym zagadnieniom politycznym, społecznym, ekonomicznym, kulturalnym i in.).