Praca z podręcznikiem

Większość podręczników zawiera ilustracje. Mają one na celu upo- glądowienie i wyjaśnienie wiadomości teoretycznych zawartych w tekście. Dlatego każdy, kto korzysta z podręcznika, nie powinien ich pomijać. Wnoszą one często więcej wiedzy na określony temat niż się początkowo wydaje. Praca z podręcznikiem powinna odpowiadać zasadom dydaktyki i przebiegać zgodnie z następującymi etapami procesu uczenia się-nabywania wiadomości:

– 1) poznanie treści, które mamy opanować,

– 2) przeanalizowanie tych treści,

– 3) przyswojenie ich i utrwalenie.

– 4) wykorzystanie utrwalonych treści w życiu codziennym i w samokształceniu.

Rozpatrzmy te etapy nieco bliżej. Jeżeli chcemy opanować jakąś treść, musimy ją przede wszystkim poznać. Poznanie to musi być aktywne i świadome. Nabywanie wiadomości związane jest z analizowaniem, co łączy się z rozumieniem tekstu, z którego wydobywamy poszczególne informacje, łączymy je w' grupy, szukamy wzajemnych związków między informacjami i grupami informacji. A zatem analizowanie materiału to dokonywanie jednocześnie jego analizy i syntezy, prowadzących do uogólnień i wniosków, jakie wyciągamy z poznanych treści.

Po przeanalizowaniu treści przystępujemy do ich przyswojenia i utrwalenia. Jednym z zasadniczych elementów' utrwalenia jest powtarzanie. Należy je często stosować, a jednocześnie starać się posługiwać w praktyce nowo nabytymi wiadomościami. I tu dochodzimy do ostatniego etapu uczenia się: do wykorzystania rezultatów uczenia się w życiu codziennym. Umiejętność wykorzystywania uzyskanych („wyuczonych”) wiadomości jest więc ostatnim etapem uczenia się i wykazuje, czy przebiegał on skutecznie i jakie dał wyniki. Tb systematyczne spożytkowanie wiedzy jednocześnie ją utrwala i wiąże z wiadomościami poprzednio znanymi, co w sumie daje całokształt naszej wiedzy. Przy korzystaniu z podręcznika należy mieć zawsze na uwadze następujące sprawy:

– Sposób korzystania z podręcznika zależy od treści, jakie podręcznik zawiera i od przedmiotu uczenia się. Charakter podręcznika narzuca bowiem określone wymagania przy uczeniu się.

– Proces uczenia się nie zawsze przebiega zgodnie z wyszczególnionymi wyżej etapami, przede wszystkim nie zawsze zgodnie z wymienioną ich kolejnością.