ŚRODKI TECHNICZNE UŁATWIAJĄCE SAMOKSZTAŁCENIE

Doniosłe znaczenie dla efektów samokształcenia ma umiejętność korzystania z nowoczesnych środków' dydaktycznych. Prawie we wszystkich placówkach oświatowych do procesu nauczania wprowadza się nieustannie nowoczesne środki dydaktyczne, wyposaża się sale wykładowe w niezbędne zestawy urządzeń i w najnowszy sprzęt audiowizualny, co znacznie przyspiesza i ułatwia uczenie się. Ponadto do nauczania wprowadza się sukcesywnie urządzenia mechaniczne, np. maszyny dydaktyczne i komputery.

Szczególnie przydatne w samokształceniu są maszyny zwane „trenerami” i „repetytorami”. „Trenery” są to urządzenie symulujące działanie najnowocześniejszych – a przez to bardzo drogich i niedostępnych w procesie nauczania i uczenia się – maszyn i urządzeń. Pełnią one niezastąpioną rolę przy ćwiczeniu umiejętności posługiwania się rzeczywistymi maszynami, obniżając tym samym koszty kształcenia. „Repetytory” są to maszyny dydaktyczne służące do powtarzania nowego materiału i utrwalania przyswojonych wiadomości. Są one szczególnie przydatne przy ćwiczeniach w rozwiązywaniu zadań z technologii, fizyki, chemii.

Duże możliwości intensyfikacji procesu uczenia się dają także inne maszyny dydaktyczne, np. maszyna zbudowana i stosowana w USA przez B. F. Skinnera Materiał nauczania, złożony z pytań i odpowiedzi zostaje wydrukowany na papierowym krążku. Krążek ten wkłada się do maszyny, która ma pulpit z okienkami. Po zamknięciu maszyny w jednym okienku znajduje się pojedyncze pytanie, w drugim zaś pasek czystego papieru. Uczący się odczytuje pytanie i wpisuje na pasku odpowiedź. Następnie sprawdza jej prawidłowość z odpowiedzią, którą mu podaje maszyna. Jeśli odpowiedział dobrze, to przechodzi do następnego pytania itd. Po przerobieniu wszystkich pytań krążek rozpoczyna powtórny obrót. Tym razem jednak maszyna podaje tylko pytania, na które słuchacz odpowiedział poprzednio źle lub niepełnie. Nauka trwa dopóty, dopóki uczący się nie opanuje poprawnych odpowiedzi na wszystkie pytania, o czym zostaje poinformowany przez pełny obrót krążka bez zatrzymania. Ten sposób uczenia się zmusza przede wszystkim do aktywności przez cały czas nauki. Uczący' się nie tylko czyta, ale i odpowiada na pytania oraz porównuje prawidłowość swojej odpowiedzi z odpowiedzią zaprogramowaną, czyli natychmiast samodzielnie kontroluje swą odpowiedź. Tfcmpo uczenia się jest w pełni dostosowane do indywidualnych zdolności i zasobu wiadomości uczącego się.