Znużenie – ciąg dalszy

Kto nic respektuje zmęczenia, ten dokonuje rabunku własnych sił, zużywa więcej energii niż wart jest efekt tego wysiłku. Dlatego też chcąc uniknąć fatalnych następstw' zbyt intensywnego uczenia się, chcąc jak najdłużej zachować świeżość umysłu, należy' przy pojawieniu się pierwszych symptomów zmęczenia przerwać pracę nad książką czy notatkami, gdyż w przeciwnym razie tracimy czas i siły na próżno. W takim stanie możemy wykonać co najwyżej pracę mechaniczną, jak np. porządkowanie książek lub notatek, porządkowanie miejsca pracy ilp.

Przy uczeniu się konieczne są krótkie przerwy, które uwalniają organizm od wpływu zwykłego otoczenia roboczego, a zarazem nie wytrącają go z rytmu systematycznej pracy i nic zmuszają do wydatkowania większych zasobów energii na ponowne wdrożenie się do poprzednio wykonywanej pracy. Zdaniem lekarzy, z każdej godziny pracy umysłowej należy zużyć od 5 do 15 minut na przerwę-. Podczas takiej przerwy powinno się przede wszystkim, bez względu na porę roku, otworzyć okno i dobrze przewietrzyć pokój, w którym odbywa się nauka. Dobrze jest także wykonać kilka ćwiczeń gimnastycznych, następnie zaś zmienić pozycję na inną od tej, w której wykonywana była praca. Już sama zmiana pozycji, nawet bez przerywania nauki, pobudza serce, zwiększa ciśnienie krwi, powoduje oddychanie szybsze i głębsze, a tym samym ożywia komórki mózgowe. Najszybciej i najskuteczniej odpoczywa się wdychając głęboko przez kilka minut świeże powietrze (zależność wydajności pracy od długości okresu wypoczynku przedstawia rysunek 2). Po wszystkich wskazanych tu czynnościach można z powodzeniem ponownie przystąpić do nauki. Ważne jest także i to, by praca i przerwy rytmicznie następowały' po sobie – daje to wówczas najlepsze efekty.

Przy przemęczeniu i znużeniu należy bezwzględnie przerwać pracę umysłową na czas wskazany przez lekarza. Konieczna jest, oprócz wykonywania poleceń lekarza, zmiana bodźców. Wówczas interesująca muzyka, wycieczka, wędrówki, ciekawa książka, zajmująca rozmowa lub dobry film pomagają w znacznym stopniu wyrwać się ze stanu przemęczenia i znużenia. Szczególnie zaś wskazane jest uprawianie ćwiczeń sportowych. Wszystko to po pewnym czasie pozwala znów wrócić do dobrej formy umysłowej.