INDYWIDUALNE CELE SAMOKSZTAŁCENIA

Indywidualne cele samokształcenia informują o wartościach, które samoucy zamierzają osiągnąć przez samokształcenie. Wyjaśniają także, dlaczego ludzie podejmują trud uprawiania samokształcenia. Poznanie celów podejmowania działań samokształceniowych wymaga przeanalizowania motywacyjnych podstaw tego procesu oraz powiązanie samokształcenia z potrzebami samouków.

Pojęcie „potrzeba” obejmuje wiele wartości niebędnych i pożądanych dla prawidłowego funkcjonowania człowieka jako organizmu i jako istoty społecznej. Według W. Okonia, potrzeba to stan, „w którym jednostka odczuwa chęć zaspokojenia jakiegoś braku, np. w zapewnieniu sobie warunków życia, utrzymaniu gatunku, osiągnięciu pozycji społecznej i innych” u. T. Nowacki wyróżnia następujące rodzaje potrzeb l3:

– 1) potrzeby organiczne albo biologiczne,

– 2) potrzeby poznawcze, czyli intelektualne,

– 3) potrzeby etyczne,

– 4) potrzeby społeczne.

Najczęściej jednak potrzeby dzielone są na biologiczne, których zaspokojenie jest warunkiem istnienia człowieka jako żywego organizmu oraz kulturalno-społeczne, specyficzne dla istoty ludzkiej, będące przejawem jej zależności od innych ludzi. Określone potrzeby wywołują u ludzi stan napięcia wewnętrznego, wytyczają drogi poszukiwania oraz zdobywania określonych przedmiotów lub wartości. Aby zaspokoić potrzeby, człowiek podejmuje ukierunkowaną działalność, uświadamianą przez niego jako dążenie do określonego celu. Samokształcenie jest działaniem ukierunkowanym na realizację uświadomionych celów, będących odpowiednikiem indywidualnych i społecznych potrzeb samouków'.