Metody przyczyniające się do efektywnego samokształcenia

Co to jest metoda? Według wybitnego polskiego dydaktyka prof. Wincentego Okonia, metoda „… to systematycznie stosowany sposób postępowania prowadzący do założonego wyniku. Na dany sposób postępowania składają się czynności myślowe i praktyczne odpowiednio dobrane i realizowane w ustalonej kolejności” 4\

Metody mają pomóc w jak naskuteczniejszym osiągnięciu rezultatów przewidzianych w programie samokształcenia. Należy przeto świadomie stosować różnorodne metody, by ustalić najlepsze dla określonych treści programowych i nadal je doskonalić zgodnie z własnymi możliwościami i potrzebami. Inaczej mówiąc: trzeba nie tylko wiedzieć, jak się uczyć, jak czytać i zapamiętywać, aby następnie wykorzystywać przyswojoną wiedzę, w jaki sposób słuchać i rozumieć to, co się czyta lub czego się słucha, jak najlepiej notować, przechowywać sporządzone notatki – nie tylko chcieć to robić, ale również umieć wymienione czynności wykonywać. Umiejętności i sprawności powstają w toku działania. Trzeba ich się uczyć stopniowo, drogą wytężonej pracy dochodzić do biegłości, a nawet perfekcji w stosowaniu określonych metod uczenia się, a przez to do efektywnego, wydajnego samokształcenia. Główne metody mogące przyczynić się do efektywnego samokształcenia to:

– racjonalne i szybkie czytanie,

– umiejętne słuchanie,

– właściwe notowanie (zobacz rozdział następny),

– korzystanie z konsultacji i dyskusji.

WYBÓR I OGÓLNE ZAPOZNANIE SIĘ Z TREŚCIĄ KSIĄŻKI

Wybór odpowiednich książek służących do samokształcenia nic jest sprawą łatwą. Książek naukowych i popularnonaukowych jest bardzo dużo i liczba ich wciąż wzrasta. Nawet w bardzo wąskich dziedzinach wiedzy nikt nie jest już w stanie przeczytać wszystkich publikowanych prac. Utrudnia 10 wybór najważniejszych i najcenniejszych pozycji, a takie właśnie prace należy czytać.

Zanim zaczniemy poważną lektury' jakiejś książki należ)' przeprowadzić jej wstępne badanie. Oto – według Leona Marszałka 46 – kilka reguł jak należy badać książkę. Jakie jej części składowe dostarczają przyszłemu czytelnikowi informacji o tym, co jest w niej szczególnie interesujące?

Do tych części składowych zaliczamy: obwolutę, okładkę, stronę przed- tylułową i tytułową, stronę redakcyjną (na odwrocie strony tytułowej), metrykę książki, spis treści, przedmowę (wstęp), ilustracje.

Zaczynamy od obwoluty, która służy nie tylko do ozdoby, reklamy i ochrony książki, ale zawiera także znak oraz. nazwę serii wydawniczej, w której książka została wydana. Jest to cenna informacja dla odbiorcy. Doświadczonemu czytelnikowi nazwa serii już książkę rekomenduje. Ważniejsze jest jednak to, że na obwolucie pruwae zawsze znajdujemy informacje o autorze książki, a także o samym dziele. Są one umieszczone bądź na tzw. skrzydełkach obwoluty, bądź. na czwartej stronie obwoluty. Wytrawny czytelnik zawsze przeczyta te informacje. Dzięki krótkiej charakterystyce autora może dowiedzieć się, jaka była jego twórczość, jakie miejsce zajmuje w niej to konkretne dzieło.