Co przeciwdziała zapominaniu?

– Sen, który powoduje wyraźne zmniejszenie spadku krzywej zapominania. W pewnych sytuacjach po S godzinach snu człowiek pamięta trzykrotnie więcej niż po 8 godzinach czuwania. Tak duże znaczenie ma sen jedynie wówczas, gdy następuje bezpośrednio po uczeniu się.

– Nierozpoczynanie uczenia się nowego materiału (z innego przedmiotu) tuż po opanowaniu poprzedniego. Wyniki badań naukowych wykazały, że ze wszystkich rodzajów aktywności następującej po zapamiętaniu najbardziej niebezpieczne są te, które polegają na uczeniu się nowego materiału. W pewnych sytuacjach przyspieszają one w znacznym stopniu zapominanie materiału uprzednio przyswojonego, niwecząc w dużej mierze dawniejsze osiągnięcia.

Z przeciwdziałaniem zapominaniu ściśle wiąże się problem utrwalania zapamiętanego materiału. Uczenie się nie jest bowiem równoznaczne z nauczaniem, a zapamiętanie nie zawsze jest trwałe. Co więc robić, ażeby zapamiętany materiał był jak najdłużej przechowywany w naszej pamięci? Oto najważniejsze wskazania 31:

– Nie należy dopuszczać, by wyuczony materiał uległ zapomnieniu, bo ponowne wyuczenie się wymaga zwykle dużo czasu. Jeżeli więc istotnie zależy nam na pamiętaniu trwałym, trzeba do wyuczonego materiału powracać wielokrotnie, inaczej mówiąc, należy go powtarzać. Powtórzenie jest wtedy najkorzystniejsze, gdy materiał jest jeszcze pamiętany, bliski jednak jest już czas jego zapomnienia, dlatego nie należy zbyt długo zwlekać z powtarzaniem materiału. Mogą bowiem powstać lak duże ubytki w materiale, że trzeba się będzie go uczyć ponownie.

– W przypadku kolejnego uczenia się dwu materiałów należy unikać przechodzenia do uczenia się materiału drugiego, zanim pierwszy nie został dostatecznie dobrze opanowany.

– Jeśli musimy przejść do uczenia się drugiego materiału przed całkowitym opanowaniem materiału pierwszego, to należy to uczynić dopiero wówczas, gdy pierwszemu materiałowi nada się dostatecznie zwartą strukturę całościową, tzn. materiał ten nie będzie tylko sumą luźnych, nie powiązanych informacji, lecz zostanie usystematyzowany jako całość lub fragmem całości z uwzględnieniem związków między poszczególnymi częściami oraz związków między zapamiętywanym materiałem a tym. co zostało przyswojone dawniej.

– W przypadku kolejnego uczenia się dwu materiałów' nie należy przechodzić do materiału drugiego bezpośrednio po zakończeniu uczenia się materiału pierwszego. Należy natomiast zrobić chociażby krótką przerwę na odpoczynek.

– W przypadku kolejnego uczenia się kilku materiałów' należy unikać takich sytuacji, w których:

– a) materiały podobne następują kolejno po sobie,

– b) czynności wykonywane na materiałach następujących po sobie są podobne.