ZNACZENIE UWAGI W SAMOKSZTAŁCENIU CZ. II

Jedną z cech uwagi jest jej trwałość. Trwałość uwagi jest to zdolność skoncentrowania się na jednym przedmiocie bez przerwy w ciągu dłuższego czasu. Z trwałością uwagi powinna łączyć się jej podzielność. Podzielnością uwagi nazywamy właściwość jednoczesnego obserwowania kilku przedmiotów, np. słuchania pilnie wykładu i automatycznego robienia z tego wykładu notatek. Każdy uczący się powinien ćwiczyć podzielność swojej uwagi. Podzielność uwagi i umiejętność jej koncentracji ma bowiem wielkie znaczenie nie tylko w procesie uczenia się (samokształcenia), lecz także w aktualnej bądź przyszłej działalności zawodowej. Co sprzyja koncentracji uwagi? Czynników jest wiele, do najważniejszych z nich należą:

– chęć dobrego wykonania pracy niezależnie od nagrody lub kary, czyli odpowiednie nastawienia psychiczne do pracy,

– wyciąganie wniosków z rezultatów własnej pracy,

– spokój w miejscu pracy (nauki),

– przerwy w samokształceniu w odpowiednim czasie,

– dostrzeganie związków samokształcenia z życiem i pracą zawodową.

Do zwiększania koncentracji uwagi przyczyniają się ponadto następujące warunki (np. w przypadku lektury książki):

– właściwe oświetlenie,

– wygodna pozycja,

– dobre samopoczucie,

– dostępność (możliwość zrozumienia) czytanego tekstu.

Spróbujmy się teraz zastanowić nad tym, co możemy zrobić, jeśli mamy kłopoty z koncentracją uwagi. Jedno z rozwiązań polega na znalezieniu lub stworzeniu sobie takiego miejsca uczenia się, które byłoby względnie izolowane od zewnętrznych bodźców zakłócających. Jeżeli natomiast nie możemy znaleźć sobie takiego miejsca we własnym domu, możemy uczyć się w najbliższej czytelni, gdzie obowiązek zachowania ciszy jest zawsze pilnie przestrzegany i eliminowane są bodźce rozpraszające uwagę.

Skoro mowa o bodźcach rozpraszających uwagę, to warto pamiętać też o tym, że uwagę zakłóca nie tylko głośna rozmowa, śpiew czy hałaśliwa muzyka, ale także piętrzące się stosy zeszytów z innych przedmiotów, czy też sterty nie przeczytanych książek z ciekawszych dziedzin niż ta, którą aktualnie zajmujemy się. Utrudnia koncentrację uwagi także i to, jeżeli na biurku, przy którym pracujemy, leżą taśmy z interesującymi nagraniami – wówczas myślimy raczej o nich, a nie o nieciekawym zadaniu z fizyki.