Sposoby prowadzenia zeszytów przedmiotowych

Jak prowadzić zeszył przedmiotów’)'? Wyjaśnimy to na przykładzie: załóżmy, że samouk jest słuchaezem zaocznego kursu kwalifikacyjnego i samokształcenie jest główną metodą zdobywania przez niego nowych wiadomości. W takim przy padku zeszyt jest fotografią całokształtu pracy samouka w danym przedmiocie nauczania. Nie może on być jednak brulionem do wszystkiego. Sporządzane w zeszycie notatki nic mogą być zbyt szczegółowe ani też zbyt ogólne. Są trzy sposoby prowadzenia zeszytów przedmiotowych:

Sposób pierwszy: notatki prowadzone są w zeszycie jednocześnie na dwóch stronicach. Zachowany jest górny margines i wąskie marginesy boczne. Właściwe notatki sporządzane są zawsze na stronicy prawej, stronicę lewą zostawia się na cyvenlualne uzupełnienia. W czasie konsultacji czy wyjaśnień notatki uzupełniające odnotowywane są na stronicy lewej, obok notatek właściwych zrobionych podczas wykładu bądź. lektury podręcznika. Na stronicy lewej zeszytu można wykonywać rysunki i szkice, zapisywać pomocnicze wzory ilp. Lewą stronicę wykorzystywać można także do zapisywania uwag z audycji radiowej, telewizyjnej, wycieczki dydaktycznej. Tam też znajdą miejsce ewentualne wycinki prasowe odnoszące się do tematyki zanotowanej na stronicy prawej.

Sposób drugi: notatki prowadzone są w zeszycie na jednej stronicy, z tym że margines boczny wynosi co najmniej 1/3 szerokości stronicy. W części zasadniczej stronicy zapisywane są treści wykładu bądź notatki z lektury podręcznika. Na marginesie wyjaśnienia wykładowcy w czasie konsultacji zbiorowej lub indywidualnej. Można tu także zapisać wnioski z dyskusji bądź wysłuchanej audycji radiowej lub telewizyjnej.

Sposób trzeci: notatki prowadzone są w zeszycie na jednej stronicy. W toku nauki domowej sporządzane są notatki w kolejności przerabianego materiału. Notatki sporządzane na kursie stanowią dalszy ciąg zapisów domowych. Na końcu zeszytu zostawiamy kilka stronic wolnych z przeznaczeniem na odnotowanie zagadnień do wyjaśnienia w bezpośredniej rozmowie z wykładowcą, bądź poprzez dodatkową lekturę podręcznika lub czasopisma fachowego.

Co należy zapisywać i jak należy prowadzić notatki w zeszycie przedmiotowym?

Z punktu widzenia ergonomii pracy umysłowej najkorzystniejszy jest pierwszy sposób prowadzenia zeszytu, a więc z notatkami prowadzonymi na stronicy prawej i uzupełnieniami na lewej stronicy zeszytu.

Co należy zapisywać i jak należy prowadzić notatki w zeszycie przedmiotowym? Wyjaśnimy to także na przykładzie wspomnianego słuchacza kursu. W zeszycie słuchacz zapisywać powinien wszystko to, co jest dia niego istotne – oczywiście to, co ma związek z tematyką kursu. A więc może zapisywać główne fakty, zdarzenia i daty, które należy zapamiętać. Może wreszcie zapisywać główne tezy, definicje i twierdzenia czy reguły, które stanowią kwintesencję studiowanego przedmiotu i które trzeba opanować pamięciowo mniej lub bardziej dokładnie. Jeśli więc słuchacz nie umie tego czynić prawidłowo, zwłaszcza jeżeli nic umie wybrać informacji ważnych, to może zbyt dużo czasu stracić na samo pisanie, a w rezultacie zabraknie mu go na przyswojenie poznanych wiadomości lub wykonywanie zadań domowych. Dlatego nie wydaje się rzeczą słuszną, aby słuchacz wszystko to, czego się ma nauczyć, notował w' zeszycie przedmiotowym. Najczęściej osoba, która sporządza tak dokładnie notatki, ma także skłonność do werbalnego uczenia się na pamięć tylko tego, co ma w zeszycie, z pominięciem podręcznika. O wiele racjonalniej postępuje słuchacz, jeśli w zeszycie zapisuje tylko dyspozycje, nazwy różnych miejscowości, nazwy twierdzeń i ważne daty. Pełnego brzmienia definicji, twierdzeń, tez, reguł nie zapisuje, zaznacza jedynie stronicę podręcznika, na której one się znajdują. Wiadomości te powinny być w podręczniku podkreślone lub na marginesie zaznaczone, ażeby słuchacz mógł je szybko odnaleźć. Zeszyt przedmiotowy jest wówczas wykazem kwestii do nauczenia się.

W zeszycie przedmiotowy™ powinny znajdować się także zadania i ćwiczenia wykonywane przez słuchacza w domu – zeszyt jest wówczas świadectwem jego samodzielnej pracy domowej. Pożądane jest też, aby w zeszycie znalazło się osobne miejsce, najlepiej na wydzielonych kartkach, na wykaz słów i spraw nowych, i niezrozumiałych. Ułatwi to słuchaczowi osiągnięcie wyjaśnień u wykładowcy (instruktora) lub u osób lepiej zorientowanych w danym przedmiocie. W zeszycie należy notować także podawane przez wykładowcę wskazówki do pracy samodzielnej czy to bezpośrednio, czy też przez wskazanie odpowiedniej literatury'.