Pamięć ludzka jest ułomna i w interesie uczącego się jest jej pomóc. Jeśli masz kłopoty z pamięcią to:

– Pamiętaj o tym, że zapamiętać to jednocześnie zrozumieć. Można nauczyć się wielu rzeczy, praw i reguł w sposób mechaniczny, bez zrozumienia ich sensu, istoty. Łatwo jednak się je zapomina, a użytek z nich niewielki, ponieważ trudno je uogólnić, połączyć w całość z wiedzą już znaną lub tą, którą zdobędziemy w przyszłości. Tylko ta wiedza znajdzie swoje miejsca w pamięci długotrwałej, która będzie dobrze zrozumiana.

ISBN 83-02-00758-7 jest to międzynarodowy znormalizowany numer następującej książki: Stanisław Karaś: Samokształcenie iv zawodzie. Warszawa 1980, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne. Poszczególne liczby oznaczają:

Źródło wiedzy w samokształceniu to inaczej źródło informacji przydatne do realizacji celu, jaki zamierzamy osiągnąć drogą samokształcenia. Źródłem informacji (wiedzy) w samokształceniu może być sama rzeczywistość, albo komunikaty o niej, przekazywane za pośrednictwem różnych mediów”4I, a więc książek, czasopism, radia, telewizji, filmów popularnonaukowych i fachowych. Do źródeł samokształcenia zaliczamy także wykłady, prelekcje, dyskusje w gronie fachowców, pokazy, wystawy i inne, takie jak turystyka, wycieczki dydaktyczne, mikrofilmy, odbitki kserograficzne i programy komputerowe.

– Znacznie lepiej zapamiętasz to, co wybiega poza normę, co się wyróżnia, nie pasuje do kontekstu. Informacje, które poruszają uczuciowo, są dziwne lub wyróżniają się w jakiś inny sposób, łatwo zapadają w pamięć.

Ważne źródło samokształcenia, zwłaszcza w dziedzinie kultury i sztuki oraz estetyki może stanowić teatr. Wśród rodzajów' teatru wyróżnia się m.in. operę, teatr dramatyczny, teatr komediowy, halet. Można też teatr podzielić według innego kryterium, na: teatr żywy, teatr telewizyjny i teatr radiowy.

Mało jest ludzi, którzy opanowali w' stopniu idealnym sztukę samokształcenia. Większość z nas popełnia większe lub mniejsze błędy wykonując tę pracę. Najważniejszą sprawą jest poznać ich charakter i przyczyny, zrozumieć istotę i mechanizmy powstawaniu trudności i błędów. To pozwoli na podjęcie skutecznych działań zmierzających do przezwyciężenia i usunięcia niedostatków w pracy umysłowej.

Jakie mogą być indywidualne cele samokształcenia? Rozpatrzmy to na przykładzie eelów samokształcenia pedagogicznego wykładowców kształcenia kursowego 16. Z przeprowadzonych przeze mnie badań wynika, że cele samokształcenia pedagogicznego wykładowców są bardzo zróżnicowane. Dominują wśród nich następujące:

To samo ćwiczenie można też przeprowadzać systematycznie przez pięć minut dziennie, z zegarkiem w ręku, czytając tę samą książkę (chodzi bowiem o jednakową skalę trudności tekstu), ale taką, której się przedtem nie czytało. Przez pięć minut staramy się czytać książkę możliwie najszybciej – ogarniając wzrokiem maksymalną liczbę słów – a następnie powtarzamy w pamięci przeczytany tekst, sprawdzając i notując, ile stron się przeczytało. W ten sposób, prowadząc ćwiczenie z tą samą książką przez trzy lub cztery tygodnie, można łatwo zauważyć dokonany postęp.

Sądzę, że przy okazji porad dotyczących techniki wyboru książki warto także objaśnić kilka podstawowych terminów, z którymi można się spotkać korzystając z książek w bibliotekach lub w czytelniach, kupując książki w księgarni. Nie wchodzi to w zakres tematyczny tej książki, warto jednak o tych sprawach wiedzieć.

Innym czynnikiem, który' ma wpływ na trwałość pamiętania, jest stopień wyuczenia. Jeżeli ktoś nie zapamiętał całego materiału, to zrozumiałe, że to, co przechowuje się w jego pamięci będzie odpowiednio uboższe. W sytuacji, w której materiał został zapamiętany całkowicie, najlepiej jest powtarzać materiał nadal. Szczególne znaczenie dla trwałości przechowywania mają pierwsze powtórzenia po całkowitym zapamiętaniu materiału. W związku z tym można postulować, by nie przerywać uczenia się bezpośrednio po zapamiętaniu materiału, ale jeszcze powtórzyć materiał kilkakrotnie.

– Czytanie głośne, w procesie którego odbywa się pełna wokalna artykulacja wyrazów. Tiikie czytanie zajmuje wiele czasu, gdyż człowiek wymawia około 9000 słów na godzinę, zaś w tym samym czasie postrzega około 25 000 wyrazów.